خدمات مالیاتی
تمام کسب و کارها اعم از تولیدی، خدماتی و بازرگانی یا خرد، متوسط و بزرگ، به خدمات مالیاتی احتیاج دارند. به عبارتی می‌بایست از عوامل انسانی به عنوان حسابدار و یا شرکت خدمات مالی و مالیاتی کمک بگیرند تا قادر باشند به صورت بلند مدت در صنایع مربوطه به مشکل نخورند و طول عمر محصول و مجموعه خود را افزایش دهند.
شرکتها و اشخاص برای اینکه بتوان در هزینه‌های جاری و بلند مدت صرفه جویی نمایند و زمان خود را بیشتر صرف امور تخصصی مربوط به کارشان کنند. می‌توانند از شرکت حسابداری و خدمات مالیاتی که به صورت قانونی تاسیس شده اند، بهره لازم را ببرند و از مشاوره‌ها و رهنمودهای مدیران و مشاوران توانمند و با تدبیر در این زمینه، خدمات حسابداری و مالیاتی دریافت کنند.
این روزها یکی از چالش‌های بزرگ شرکتها و اشخاص، جرائم سنگین مالیاتی است. این جرائم به دلیل آگاهی نداشتن کافی واحدهای مالی و حسابداری آن شرکتها از قانون و دستورالعمل‌های مالیاتی است. به همین علت است که دچار این مشکلات می‌شوند.
بسیاری از مجموعه‌ها بخصوص شرکت‌های نوپا و جدید التاسیس از قوانین مالیاتی و چگونگی پرداخت آن آگاهی و تجربه لازم را ندارند. در حالی که می‌بایست مالیات پرداخت کنند و محاسبات صحیح و انجام خدمات مالیاتی از واجبات فعالیت اقتصادی است.
برون سپاری خدمات مالیاتی از راه‌های کم کردن هزینه‌های مربوطه و استفاده بهینه از زمان است. زیرا یافتن نیروی متخصص و با سابقه برای هر کسب و کاری دشوار، زمان بر و پرهزینه است.
هر شرکتی برای ادامه فعالیت، و اجرای تکالیف مالیاتی باید در بازه‌های زمانی مشخصی، امور و وظایف قانونی را انجام دهد تا مشمول جریمه مالیاتی و چالش‌های استرس زا نشود. این تکالیف شامل موارد زیر است:
- ارسال معاملات فصلی برای هر دوره
- ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
- ارسال اظهارنامه مالیاتی
- مالیات حقوق و دستمزد
حسابداری مالیاتی
همانطور که از ضرورت ارتباط حرفه ای مدیریت یا کارفرما با شخص ارائه کننده خدمات مالیاتی صحبت کردیم قرار است در ارتباط کارکنان با مبحث خدمات مالیاتی را بررسی کنیم.
کارکنان مجموعه که با خدمات مالیاتی ارتباط دارند به دو گروه تقسیم می شوند :
- کارکنان واحد حسابداری و مالی ( حسابداری مالیاتی )
- کارکنان سایر بخش ها مانند بازاریابی و فروش، بخش اداری، بخش منابع انسانی ، بخش انبار و خطر تولید و…
کارکنان بخش حسابداری و مالی به طور مستقیم با عامل اجرای خدمات مالیاتی در ارتباط هستند و باید با توجه به قوانین مالیاتی دستورات محول و هماهنگ شده را انجام دهند. کارکنان و عواملی که به طور مستقیم در این امور دخیل هستند باید اخلاق حرفه ای را رعایت کنند و قابلیت کار گروهی داشته باشند به این افراد حسبدار مالیاتی می گویند.
کارکنان واحد حسابداری و مالی باید از نظر دانش مالی و مالیاتی نیز در سطح فنی مناسبی باشند تا توانایی انجام امور در مباحث فنی و تخصصی حسابداری توام با مالیات را داشته باشند و در صورت نیاز با حضور در کلاس های آموزشی مالیاتی و حسابداری مهارت مورد نیاز را افزایش دهند تا به یک حسابدار مالیاتی تبدیل شوند. این افراد اولین کسانی هستند که باید قوانین مالیاتی را در فضای شرکت القا و اجرا کنند و دستورالعمل های مالیاتی و مالی مورد نیاز را به سایر بخش ها و کارکنان مجموعه انتقال دهند.
کارکنان سایر بخش ها نیز زمانی که موضوع مالیات و اجرای قوانین و تکالیف مالیاتی مطرح است ملزم به رعایت دستورالعمل های مالیاتی و مالی هستند. آنها با مواضع مالیاتی به طور غیر مستقیم ارتباطی دارند. وظیفه حسابدار مالیاتی مجموعه است که در راستای دریافت و اجرای خدمات مالیاتی سایر کارکنان را در حد نیاز و مجاز از دستورالعمل های و وظایف مالی و مالیاتی خود آشنا کنند و موارد مهم را از نظر حسابداری مالیاتی به آن ها گوش زد نمایند. مثلا تنخواه دار یا مامور خرید شرکت باید بداند که حین خرید باید فاکتور رسمی دریافت کند و یا تا حد امکان صورتحساب قابل قبول به واحد مالی ارائه کند و ایشان را تا حد معقول و مورد نیاز با ماده 147 و 148 ق.م.م آشنا کنند تا خرید ها یا هزینه انجام شده جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی باشد.
خدمات مالیاتی اخذ وام و تسهیلات بانکی
اشخاص حقیقی و حقوقی از نظر مالی و مالیاتی علاوه بر امور داخلی شرکت و گزارشات درون سازمانی با سایر سازمان ها در خارج از شرکت نیز در ارتباط هستند. یکی از این سازمان های خارج شرکت که به طور مستقیم با مالیات مجموعه در ارتباط هست به طور آشکار سازمان امور مالیاتی است و دلیل اصلی دریافت خدمات مالیاتی نیز همین است.
اما این ارتباط در خارج سازمان صرفا فقط به اداره امور مالیاتی ختم نمی شود. بسیاری از شرکت ها با توجه به نوع فعالیت ، حجم فعالیت و سایر نیازهای خود با سازمانها، شرکت ها و ادارات مانند بانک ، موسسات حسابرسی ، وزارت صمت (صنعت ، معدن ، تجارت) و سایر ارگان ها ارتباط بر قرار می کنند. این افراد نیاز به خدمات مالیاتی اخد وام بانکی دارند. مثلا کسب و کار با موضوع پیمانکاری برای شرکت در مناقصات و قبولی در آن نیاز به گزارش حسابرسی مهر و امضا شده دارند. از دیگر خدمات مالیاتی وام بانکی یا تسهیلات بانکی این است که برای اخذ تسهیلات بانکی ، بانک مورد نظر به گزارش حسابرسی و مفاصا حساب مالیاتی نیاز دارد و یا برای تمدید کارت بازرگانی یا عضویت در اتاق بازرگانی در مواقعی صورت های مالی و صحت وضعیت مالی و مالیاتی مورد بررسی قرار می گیرد.
اهمیت خدمات مالیاتی آنجایی مشخص می شود که مبحث مالیات بر تمام این گزارشات درون سازمانی و برون سازمانی نقش دارد. اگر ضعف موارد مالیاتی آن فرد یا شرکت در گزارشات افشا شده باشد و یا به خاطر عملکرد بد مالیاتی ، بدهی مالیاتی وجود داشته باشد در ادامه مسیر مشکل ساز خواهد شد و گزارش مطلوبی از وضعیت شرکت ارائه نخواهد شد. عملکرد یا روزمه مالیاتی نامطلوب می تواند برای خواسته های یک شرکت یا شخص حقیقی دردسر ساز شود مثلا بانک طی فرآیند اعتبار سنجی وام یا تسهیلات مورد نظر را به آن شخص یا شرکت پرداخت نکند. یا مثلا امکان دارد ضعف مالیاتی آن شرکت و افشای آن در گزارش حسابرسی باعث عدم تایید ایشان در مناقصه مد نظر باشد و آن شرکت متحمل ضرر بزرگی شود.
پس حالا اهمیت یا ضرورت خدمات مالیاتی را بر بهتر شدن وضعیت مالی و مالیاتی شرکت یا مشاغل بیش از پیش درک می کنیم.
خدمات مالیاتی برای رسیدگی مالیاتی
واضح است که خدمات مالیاتی و اداره امور مالیاتی به هم مربوط هستند اما قصد داریم ارتباط این دو را جزئی تر بررسی کنیم و به اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی نیز بسط دهیم.
شما سه جناح مختلف را در نظر بگیرید : مودی ، اداره امور مالیاتی و کسانی که خدمات مالی ارائه می کنند.
مودی کسی می باشد که به موجب مالیات بر درآمد خود با اداره امور مالیاتی در ارتباط است و مالیات خود را به خاطر سود اکتسابی و سایر قوانین وضع شده پرداخت می کند.
اداره یا سازمان امور مالیاتی یک واحد دولتی است و به عنوان یکی از زیر مجموعه های وزارت امور اقتصادی و دارایی شناخته می شود. این سازمان زیر نظر قوه مجریه فعالیت می کند و یکی از وظایف آن اجرای قوانین مالیاتی در سطح کشور اعم از مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم است.
قوانین مالیاتی توسط ارکان اصلی کشور و برای مردم وضع شده اند تا آن ها بر اساس یک چهارچوب و اصول از پیش تعیین شده مالیات خود را محاسبه و پرداخت کنند.
مودی حقیقی یا مودی حقوقی می تواند به کمک کسانی که خدمات مالیاتی برای رسیدگی مالیاتی ارائه می کنند در چهارچوب و اصولی که قوانین مالیاتی مشخص کرده حرکت کنند. خدمات مالیاتی مرتبط با رسیدگی مالیاتی به اشخاص حقوقی و مشاغل کمک می کنند که به بهترین شکل ممکن تکالیف مالیاتی خود را به جا آورند.
بعد از رعایت قوانین مالیاتی و اجرای تکالیف مالیاتی در هر دوره مالی ، مودی اظهارنامه مالیات بر درآمد خود را ظرف 4 ماه از اتمام دوره مالی به سازمان امور مالیاتی ارسال می کند و سازمان امور مالیاتی نیز تا یک سال بعد از موعد مقرر ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد مکلف است رسیدگی مالیاتی را انجام دهد و برگ تشخیص و سپس برگ قطعی را صادر کند.
یکی از خدمات مالیاتی که مودیان دریافت می کنند این است که آن فرد یا شرکت ارائه کننده خدمات مالیاتی در زمان رسیدگی مالیاتی به حساب های مودی در کنار ایشان قرار داد و مشکلات رسیدگی یا نیاز های ممیز مالیاتی را برطرف می کند و از مواضع مودی دفاع می کند. و در صورت اعتراض مودی به مالیات بر درآمد یا جرائم مالیاتی محاسبه شده ،امور مربوطه را انجام می دهد و حتی برای مودی لایحه دفاعیه مالیاتی تنظیم، تحریر و ثبت می کند. همه این موارد می تواند قسمتی از خدمات مالیاتی مربطو به رسیدگی مالیاتی باشد که مودی دریافت می کند.
خدمات مالیاتی برای حسابرسی ماده 272 ق.م.م
در اکثر شرکت ها یک واحد مالی یا بخش حسابداری وجود دارد که هم زمان علاوه بر امور مالی و حسابداری مباحث و تکالیف مالیاتی را نیز انجام می دهند و یا به دلیل گسترده و حجیم بودن فعالیتشان از واحد مالیاتی جداگانه برخوردار هستند این افراد از خدمات مالیاتی برون سپاری شده استفاده نمی کنند و همه ارکان مالی و مالیاتی آنها داخل سازمان است.
برخی نیز واحد حسابداری داخل مجموعه دارند ولی از خدمات مالیاتی اشخاص یا شرکت های ارائه دهنده خدمات مالیاتی استفاده می کنند و به عبارتی امور مالیاتی را برون سپاری می کنند. عده ای نیز کلا واحد مالی و مالیاتی ندارند و کل امور حسابداری و مالیاتی خود را برون سپاری می کنند. همه حالت های مذکور با توجه به شرایط آن مجموعه امکان پذیر است و تصمیم مدیریت مشخص کننده این است که کدام حالت را در پیش گیرد.
به این نکته هم توجه فرمایید در هر حالتی امور مالیاتی و حسابداری مانند رشته های در هم تنیده هستند و از همدیگر جدا نیستند و برای اینکه مجموعه ای عملکرد مناسب مالی داشته باشد هم باید از نظر حسابداری قوی باشد و هم امور مالیاتی خود را بهترین شکل مدیریت و اجرا کند.
از طرفی حسابرسی یکی از موضوعات زیر مجموعه حوزه مالی است. برخی شرکت ها مشمول حسابرسی صورت های مالی بر اساس ماده 272 قانون مالیات های مستقیم هستند یا به هر دلیلی نیاز به خدمات مالیاتی برای حسابرسی صورت های مالی دارند . حسابرسان با بررسی یا حسابرسی صورت های مالی که برآیند عملکرد مالی مجموعه است گزارش خود را تهیه می کنند. با این حساب مباحث مربوط به امور حسابداری ، مالیاتی و… مورد بررسی حسابرسان قرار می گیرد. این نوع حسابرسی توسط یک حسابرسی مستقل انجام می شود. هر مجموعه می تواند حسابرسی داخلی نیز داشته باشد که باز هم بررسی امور مالی و مالیاتی مجموعه در دستور کار قرار دارد.
بر اساس مطالب مذکور نتیجه می گیریم که مباحث حسابداری ، حسابرسی و مالیاتی همه با هم ارتباط مستقیم دارند و مربوط به خدمات مالیاتی برای حسابرسی ماده 272 ق.م.م است.
خدمات مالیاتی با کیفیت
یکی از عواملی که ذهن شرکت ها یا مشاغل را درگیر کرده است موضوع خدمات مالیاتی با کیفیت هست. و برای آن ها سوال است که از چگونه از کیفیت خدمات مالیاتی قبل یا بعد از قرارداد اطمینان خاطر داشته باشند.
البته کارفرما یا مدیران باید توجه داشته باشند که خدمات مالی و مالیاتی با کیفیت صرفا بر دانش و مهارت فردی دلالت ندارد. کارفرما برای دریافت خدمات مالیاتی علاوه بر کیفیت، توقعات و شرایط دیگری هم دارد که با ذکر مثال بیشتر توضیح می دهیم:
- برای مثال یک شرکتی یا شخص حقیقی به هر دلیلی خانم یا آقا بودن شخص ارائه کننده خدمات مالیاتی برایش مهم است و آیا این مساله قابل اجرا است؟
- برای مثال زمان بندی میزان حضور و مسیر ارتباطی برای دریافت خدمات مالیاتی مهم است و آیا این مساله قابل اجرا است؟
- برای مثال حاشیه نداشتن و اخلاق و رفتار حرفه ای شخص ارائه دهنده خدمات مالیاتی برای کارفرما مهم است و آیا آن شخص این ویژگی را دارد یا خیر؟
با توجه به مثال های مذکور در میابیم که علاوه بر کیفیت و مهارت فنی شخص ارائه دهنده خدمات عوامل متعدد و مهمی بر کیفیت خدمات مالیاتی تاثیرگذار است.
حالا چگونه از کیفیت خدمات مالیاتی دریافتی اطمینان خاطر حاصل کنیم؟ چندین راه حل را با هم مرور می کنیم.
قریب به اتفاق همه کسانی را در کنار خود دارند که دارای کسب و کار هستند و از خدمات مالی و مالیاتی استفاده می کنند و از وضعیت مالیاتی خود کم یا بیش راضی هستند. می توانیم با مشورت کردن از آن ها و پرس و جو دنبال کسی بگردیم که مورد تایید آنها هستند و پیشنهاد آن ها مبنی بر همکاری با آن شخص مورد نظر را قبول کنیم.
اگر چنین شرایطی را نداشته باشید یا به هردلیلی نخواهید از معرف جهت آشنایی با شخص ارائه کننده خدمات مالیاتی استفاده کنید باید با کسانی که نسبتا آشنا نیستند همکاری کنید. قبل از همکاری با ایشان می توانیم یک مصاحبه عمومی برای آشنایی بیشتر داشته باشید و از رزومه ها و تجربیات کاری ایشان اطلاعات کسب کنید و بر سر حقوق و دستمزد و نحوه همکاری به توافق اولیه برسید.
بعضی کارفرمایان در حین دریافت خدمات مالیاتی ترجیح می دهند که علاوه بر موضع موجود عامل کنترلی نیز داشته باشد و هدف دریافت خدمات مالیاتی با کیفیت است. در این مواقع مدیر عامل با استخدام یک شخص ثالث به صورت پاره وقت یا پروژه ای به بررسی و کنترل عملکرد فعلی و پیشین کادر مالی و مالیاتی می پردازد. این شخص می تواند مثلا به عنوان مشاور مدیر عامل یا حسابرس داخلی وارد شرکت یا مجموعه شود و به عنوان نماینده مدیریت یا هیئت مدیره بر روی امور مالی و مالیاتی نظارت کند.
زمان بندی تکالیف و خدمات مالیاتی
در این قسمت می خواهیم در مورد دریافت خدمات مالیاتی در ابعاد زمانی صحبت کنیم و انواع زمان های نیاز به خدمات مالیاتی را مورد بررسی قرار دهیم. اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی باید بر اساس قوانین مالیاتی که مربوط به کسب و کار و فعالیتشان است تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند.
حالا قصد داریم زمان بندی تکالیف و خدمات مالیاتی (تکالیف ماهانه ، تکالیف فصلی ، تکالیف سالانه) را برای نمونه بررسی کنیم:
- ارسال لیست مالیات بر حقوق و دستمزد ( و تبصره یک ماده 86 ق.م.م ) : تا حداکثر یک ماه بعد باید لیست مالیات حقوق را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنیم . این یک تکلیف مالیاتی است که در بازه زمانی ماهانه انجام می شود. انجام تکالیف مربوط به مالیات بر درآمد اجاره نیز یکی دیگر از تکالیف ماهانه است.
- ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده یا ارسال صورت معاملات فصلی (گزارش خرید و فروش فصلی) : ارسال صورت معاملات فصلی و اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده باید بعد از اتمام هر فصل انجام شود. ارزش افزوده 15 روز بعد از پایان هر فصل مهلت زمانی دارد است. صورت معاملات فصلی ماده 169 ق.م.م تا 45 روز بعد از اتمام هر فصل مهلت دارد.
- ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد : هر مودی مالیاتی باید بعد از اتمام سال مالی اظارنامه مالیات بر درآمد خود را تهیه و تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارسال کند. ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی تا 4 ماه بعد از اتمام سال مالی( تا 31 تیر ماه ) مهلت دارد. ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و مشاغل هم تا 3 ماه بعد از اتمام سال مالی ( تا 31 خرداد ماه ) مهلت دارد. ارسال اظهارنامه اجاره املاک هم یکی دیگر از تکالیف سالانه مودیان است که تا 31 تیر ماه مهلت دارد.
حالا با زمان بندی خدمات مالیاتی بیشتر آشنا شدیم. ما بر اساس زمان های مطرح شده نیاز به این خدمات داریم و می توانیم برای عقد قرارداد با شخص ارائه کننده خدمات مالیاتی این زمان بندی ها را مد نظر قرار دهیم.
سوای زمان بندی خدمات مالیاتی بعضی دیگر از تکالیف مالیاتی به صورت موردی انجام می شوند مانند رفع تعهد ارزی ، ارائه گزارش حسابرسی صورت های مالی بر اساس ماده 272 قانون مالیات های مستقیم و… .
در کل خدمات مالیاتی طی سال مالی مورد استفاده مودیان قرار می گیرد و بهتر است که مدیریت یا کارفرمایان از زمان بندی تکالیف مالیاتی مطلع باشند.
انواع خدمات مالیاتی
خدمات مالیاتی در ابعاد مختلفی می تواند تقسیم بندی شود و مهم ترین آن ها را مرور کردیم. حالا قصد داریم انواع خدمات مالیاتی را از نظر نوع و ماهیت ارائه دهیم که به اجرا و پیاده سازی آن ها پرداخته می شود.
انواع خدمات مالیاتی به شرح زیر می تواند فهرست شود:
پیش ثبت نام و ثبت نام پرونده الکترونیک مالیاتی
خدمات مربوط به پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان
ارسال صورت معاملات فصلی الکترونیکی
ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
تهیه فهرست مالیات حقوق الکترونیکی
درگاه ملی خدمات الکترونیک
اظهارنامه مالیات عملکرد اشخاص حقیقی
اظهارنامه مالیات عملکرد اشخاص حقوقی
اظهارنامه مالیات اجاره املاک
اظهارنامه ماليات بر درآمد مشاغل خودرو
خدمات ثبت الکترونیکی اعتراضات و شکایات
خدمات مربوط به صندوق فروش و حافظه مالیاتی
خدمات مربوط به پرداخت مالیات تکلیفی پزشکان
خدمات مربوط به ابلاغ الکترونیک
خدمات مربوط به صدور صورتحساب الکترونیکی
استعلام بلوک و ردیف ارزش معاملاتی
خدمات مربوط به درگاه ملی مالیات
استعلام بدهی مالیاتی
مالیات بر درآمد مشاغل خودرو
استعلام محصولات بخش کشاورزی معاف از برگشت ارز
استعلام میزان رفع تعهد ارزی
پرداخت الکترونیک مالیات
مالیات مقطوع دریافت کنندگان سکه
استعلام وجود یا عدم وجود پرونده مالیاتی ویژه شرکتها
یادآوری اطلاعات کاربری ثبت نام الکترونیک
یادآوری شماره رهگیری ثبت نام الکترونیک
خدمات مالیاتی مربوط به واردات و صادرات
پرداخت قبوض مالیاتی و صدور قبض مالیاتی جدید
اخذ و اظهارنامه پلمپ دفاتر تجاری
استعلام بدهکاری مالیاتی
رفع محدودیت تبصره 4 ماده 186
ثبت و مدیریت سامانه های فروشگاهی و پوز های بانکی
ثبت مشمولیت ارزش افزوده
خدمات مالیاتی مربوط به قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده
ضرائب تشخیص درآمد مشمول مالیات
نسبت سود فعالیت
ارزش معاملاتی املاک
مالیات بر خانه های خالی
مالیات بر خانه های لوکس و خودروهای گران قیمت